Alvleesklierkanker Specifiek enzym is de oorzaak van kankerresistentie

Oorzaak van de behandelingsresistentie van alvleesklierkankercellen ontdekt
Alvleesklierkanker is een van de meest kwaadaardige kankers. De vooruitzichten voor een succesvolle behandeling zijn vandaag extreem slecht. Wetenschappers van het Duitse Cancer Research Center (DKFZ) en Stem Cell Institute HI-STEM in Heidelberg hebben nu ontdekt waarom sommige pancreas tumoren zijn resistent zijn tegen behandeling. Vanzelfsprekend produceren de tumorcellen grotere hoeveelheden van een enzym dat veel geneesmiddelen afbreekt en in feite in de lever voorkomt. Blokkade van het enzym zou de werkzaamheid van pancreaskanker therapie aanzienlijk kunnen verhogen. De onderzoekers publiceerden hun laatste studieresultaten in het tijdschrift "Nature Medicine".

Wetenschappers van het Duitse Cancer Research Center en het Stem Cell Institute HI-STEM vinden niet alleen dat de tumorcellen worden beschermd door het enzym uit de effecten van de drugs, maar ze konden ook aantonen dat de kankercellen gevoelig zijn voor de therapie opnieuw op een blokkade van het enzym. Bovendien hebben de onderzoekers een "klinisch haalbare test" ontwikkeld, "waarmee drie soorten tumoren kunnen worden gedetecteerd met verschillende ziektebeelden," zegt de DKFZ.

Pancreatische kankertumorcellen worden resistent voor de werking van geneesmiddelen via een speciaal enzym. (Afbeelding: Coloures-pic / fotolia.com)

Prognose voor pancreaskanker is meestal slecht
Voor degenen met een diagnose van alvleesklierkanker (pancreaskanker) is de prognose meestal erg slecht. Niet zelden hebben ze slechts een paar maanden te leven na het vinden van de ziekte. "Dit komt meestal omdat de ziekte vaak pas wordt ontdekt als de tumor al is uitgezaaid en op dit moment is een operatie niet langer logisch", zegt de DKFZ. Bovendien zijn veel van de tumoren resistent tegen chemotherapie. De recent ontdekte drie verschillende types van de pancreas tumoren verschillen in hun agressiviteit, maar ook in hun reactie op drugs, als een van de resultaten van de huidige studie het onderzoeksteam om Trumpp en Martin Sprick van DKFZ en de Stem Cell Institute HI-STEM.

Enzym helpt bij het afbreken van de medicijnen
In hun onderzoek ontdekten de onderzoekers dat de tumorcellen van de resistente subtypen steeds meer het enzym CYP3A5 produceren, dat normaal gesproken actief is in de lever. Volgens de verklaring van de eerste auteur Elisa Noll is "pancreastumorcellen dit enzym cascade voordeel en dus drugs af te breken voordat ze helemaal kunnen handelen." Op deze manier, waardoor de cellen zouden resistent tegen vele momenteel gebruikte geneesmiddelen tegen kanker. Informatie verstrekt door Martin Sprick Volgens de onderzoekers "al in geslaagd om het enzym specifiek te blokkeren in de tumorcellen en zelfs in tumordragende muizen, en de cellen door de drugs weer gevoeliger te maken." De wetenschappers hopen nu om stoffen te vinden die ook bij menselijke patiënten kan worden gebruikt.

Weerstand als reactie op de behandeling?
Volgens de onderzoekers kan "CYP3A5-gemedieerde geneesmiddelresistentie in kankercellen alleen optreden tijdens het verloop van de behandeling." De tumorcellen reageren dus op praktisch de gebruikte medicijnen. Hoewel "ongeveer twintig procent van de pancreas tumoren door de productie van dit enzym van meet af aan resistente" zijn, maar het kan worden aangenomen "dat de secundaire resistentie is betrokken bij nog significant meer patiënten," zegt Martin Sprick. De onderzoekers onderbouwen deze aanname met de waargenomen respons van de kankercellen op de verlengde toediening van het geneesmiddel paclitaxel. Eerder gevoelige tumorcellen hadden plotseling meer CYP3A5 geproduceerd en gingen toen niet langer in op de behandeling, meldt de DKFZ.

Volgens de wetenschappers zou het gedetecteerde enzym ook de effectiviteit van de therapie bij andere kankers kunnen verminderen. Er is bijvoorbeeld ook bewijs gevonden voor CYP3A5-gemedieerde resistentie tegen geneesmiddelen bij maagcarcinoom en leverkanker, meldt de DKFZ. Het voorheen onbekende mechanisme kan ook een rol spelen bij het falen van individuele klinische onderzoeken. (Fp)