Dyslexie vroege test kan leeszwakte detecteren

Dyslexie: Vroegtijdige tests voor driejarigen zouden lees- en spellingszwakte moeten onthullen

14.02.2012

Elk jaar zijn er ongeveer 35.000 kinderen met lees- en schrijfmoeilijkheden ingeschreven in Duitsland. Ouders en leraren leren vaak niet over dyslexie tot school, wanneer kinderen brieven verwarren en moeite hebben met lezen. Wetenschappers uit Leipzig hebben nu een onderzoeksproject gestart om een ​​vroege test voor driejarigen te ontwikkelen om lees- en spellingzwakheden te detecteren.

Lezen en spellingzwakte is herkenbaar in de hersenen
Dankzij eerdere studies op dit gebied is het nu bekend dat het brein van kinderen met lees- en schrijfproblemen de taal anders verwerkt. Getroffen kinderen vinden het veel moeilijker om op te schrijven en te lezen wat ze horen. Helaas leren ouders en leraren gewoonlijk niet over de problemen van hun kinderen totdat ze naar school gaan, ook al boeken ze geen vooruitgang in lezen en schrijven ondanks remedial lessen en tutoring sessies. Schoolfalen kan het gevolg zijn. Om dit tegen te gaan, zou het vroeg met geschikte therapieën moeten worden begonnen.

Wetenschappers van het Max Planck Instituut voor Human Cognitive en Brain Sciences en het Fraunhofer Instituut voor celtherapie en immunologie zijn nu een gezamenlijk onderzoeksproject gestart. Met behulp van magnetische resonantie beeldvorming (MRI) en elektro-encefalografie (EEG), zullen de hersenen van peuters worden onderzocht om toekomstige dyslectische therapeuten te voorzien van training voorafgaand aan de inschrijving. Kinderen kunnen bijvoorbeeld grote vooruitgang boeken op de kleuterschool en hun handicap aanzienlijk verminderen. Volgens de Leipzig-onderzoekers zou het mogelijk moeten zijn om een ​​bevestigde diagnose te stellen, nog voor het kind begint te lezen en schrijven. „Met onze vroege test zouden we op driejarige leeftijd een dyslexie-risico kunnen identificeren. Dit zou een grote stap voorwaarts zijn“, legt Jens Brauer, neuropsycholoog aan het Max Planck Instituut in Leipzig, uit.

Spraakverwerking in de hersenen begint al heel vroeg
Het is al lang bekend dat dyslectici de taal anders verwerken. Spraakverwerking begint al heel vroeg in het menselijk brein en is gedeeltelijk erfelijk. De Leipzig-wetenschappers willen nu in het brein van peuters zoeken naar neurale handtekeningen en genetische patronen die vergelijkbaar zijn met die van schoolkinderen en volwassenen met dyslexie.

Een onderzoeksteam uit Boston publiceerde eind vorig jaar hun studieresultaten. Volgens deze, lagere metabolisme processen in bepaalde regio's van de hersenen komen voor bij kinderen uit gezinnen met lees- en schrijfproblemen. Voor dit onderzoek onderzochten de onderzoekers van Boston kleuters met MRI tijdens het luisteren. Het resultaat bevestigde de waarnemingen van opvoeders en therapeuten: sommige kinderen hebben moeite met het verwerken van spraak, maar dit is niet gerelateerd aan horen. Dus de proefpersonen hadden wat problemen met rijmen en ritmische woordafbraak.

Dyslexie wordt niet herkend als een ziekte in Duitsland
De Leipzig-wetenschappers zullen onderzoeken of de driejarige proefpersonen later in hun leven een zwakke lees- en spellingzwakte ontwikkelen. Hoe dit werkt, wordt uitgelegd door psycholoog Arndt Wilcke van het Leipzig Fraunhofer Institute: „We verwachten een bepaald onderdeel in het EEG te kunnen gebruiken als een voorspellend teken. Dit onderdeel is een automatische reactie van de hersenen wanneer het onderscheid maakt tussen twee stimuli.“ Holger Kirsten, geneticus voegt toe: „In combinatie met aanvullende genetische markers willen we een eenvoudig te ontwikkelen vroege test ontwikkelen. Zo'n screening zou idealiter open staan ​​voor alle geïnteresseerde ouders.“

In tegenstelling tot de Boston-wetenschappers, zullen de Leipzig-onderzoekers niet alleen rekening houden met de circulatie van de hersenen in bepaalde gebieden, maar ook anatomische opnames uitvoeren om de mate van volwassenheid van de zenuwvezelverbindingen te bepalen. Als de Leipzigers erin slagen hun verstandelijke handicap fysiek aan te tonen, zou dit betekenen dat zorgverzekeraars in de toekomst de therapiekosten zouden moeten betalen. Tot nu toe hebben ze alleen de diagnosekosten bij de psychiater overgenomen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meldt al lang dyslexie als een ziekte in haar catalogus. In Duitsland is dit nog steeds in behandeling. Ouders hopen nu op de Leipzig-wetenschappers.

Gespecialiseerde therapieën voor kinderen met dyslexie
Schoolpsycholoog Barbara Klemm-Röbig rapporteert van haar schooldag: „De scholen zouden dyslectici moeten bevorderen. Maar de leraren zijn niet opgeleid in de studie en hebben weinig tijd. Daarom organiseer ik trainingen voor leraren om hen beter te helpen.“ Daarnaast is in gevallen waarin de financiering onvoldoende is, een therapie met specialisten noodzakelijk. De schoolpsycholoog meldt verder dat het Bureau voor jeugdwelzijn de kosten van dergelijke therapieën betaalt, maar alleen na een jaar lang niet-geslaagde hulp van leraren. Maar dat was verloren tijd.

Er zijn al oefenprogramma's voor kleuters, maar deze zijn nog niet verplicht en vereisen gekwalificeerde en toegewijde opvoeders. Het Würzburger-programma omvat bijvoorbeeld nauwkeurig luisteren, rijmen en woordvorming. Dit type ondersteuning kan kinderen helpen met lees- en schrijfmoeilijkheden om hun zwakheden al op jonge leeftijd te verminderen.

Door een vroeg dyslexie-examen te ontwikkelen, kunnen kinderen speciale therapieën en ondersteuningsprogramma's starten voordat de school begint. Je zou een moeilijke start op school kunnen besparen. Dyslectici lijden vaak psychisch aan hun zwakte, hebben weinig zelfvertrouwen, wat kan voortduren tot in de volwassenheid. Uiteindelijk is het de taak van de samenleving, niet om mensen met handicaps uit te sluiten, maar om te bevorderen en te ondersteunen. Afgestudeerde pedagoog Sebastian Bertram uit Hannover bericht: „Gespecialiseerde therapieën en trainingen zijn belangrijk voor dyslectici om dezelfde kansen te hebben op het werk, maar ook in het privé-leven. Gebrek aan zelfrespect, dat patiënten vaak treft, heeft een enorme impact op de geestelijke gezondheid. Dyslexie is geen teken van gebrek aan intelligentie. Het is slechts een zwakke plek voor lezen en schrijven die goed kan worden behandeld als deze op tijd is gestart.“ (Ag)

Lees ook:
Zwakte bij kinderen vroegtijdig herkenbaar lezen
Veel kinderen gaan naar school zonder ontbijt
Trendomkeer bij ADHD-therapie?
Studie: elke 3e student is depressief

Afbeelding: Benjamin Thorn