Ruikende stoornis Tekenen van Alzheimer en Parkinson

Ruikende aandoeningen kunnen op ziekten duiden

10/01/2013

Veel mensen lijden aan een verlies van reukvermogen zonder het te zien als een ernstige beperking. De reukstoornissen kunnen echter een uiting zijn van ziekten zoals „Ontsteking van de neus of neusbijholten“ of van craniocerebrale trauma, meldt de afdeling Otolaryngology aan de universiteit van Keulen. Daarnaast hebben studies - bijvoorbeeld aan de TU Dresden - een verband gevonden tussen het verlies van de reukzin en het optreden van Parkinson. Daarnaast is het vakblad gepubliceerd „Archives of General Psychiatry“ reeds in 2007 verschillende artikelen waarin aandacht wordt besteed aan mogelijke verbanden tussen Alzheimer en het verlies van de reukzin.

Geuren worden meestal veel minder bewust waargenomen dan foto's of geluiden. Daarom is een reukstoornis in het begin vaak nauwelijks merkbaar voor mensen. Als u niet goed kunt zien, gaat u meestal relatief snel naar een opticien of oogarts. Bij gehoorverlies gaan getroffenen meestal snel naar een specialist. Maar met een afnemend reukvermogen duurt het vaak jaren voordat zelfs het bezoek van een arts wordt overwogen. Het zou kunnen „verlies van de reukzin gaat gepaard met een aanzienlijk verlies aan kwaliteit van leven“, aangehaald „De wereld“ de directeur van de oor-, neus- en keelkliniek aan de universiteit van Keulen, professor Karl-Bernd Hüttenbrink. Het gevolg is dat mensen met reumatische stoornissen ook meer depressief zijn. Patiënten moeten daarom het bezoek van de arts niet uitstellen als ze hun reukvermogen verliezen.

Geur van reuk hangt nauw samen met het smaakvermogen
De reukzin speelt een essentiële rol in het dagelijks leven, zelfs als mensen geuren eerder onbewust waarnemen. Bijvoorbeeld, het reukvermogen is cruciaal bij het proeven. Als de neus wordt geblokkeerd door een verkoudheid, lijdt het smaakgevoel ook. De zogenaamde „retronasal ruiken“, die een belangrijke invloed heeft op het smaakgevoel is eigenlijk de belangrijkste functie van het olfactorisch orgaan, de KNO Clinic ENT op haar website. Volgens de experts worden opstijgende geuren door de keel gevoerd tijdens het drinken of kauwen van voedsel en tijdens de vroege fase van slikken. Deze aromatische smaak zou „vaak verkeerd begrepen als de kracht van de tong, maar aromatische waarnemingen zijn altijd olfactorische uitvoeringen“, dus de KNO-kliniek aan.

Tienduizenden patiënten met reuma
Volgens de experts hebben mensen ongeveer 400 verschillende olfactorische receptoren, die anders reageren op verschillende geurspectra. Indien geschikte reukstoffen de receptoren die voor dit doel zijn verschaft bereiken, wordt een signaal doorgegeven aan de sensorische cellen, waardoor, afhankelijk van het waargenomen geurmengsel, een uniek activiteitspatroon van verschillende receptoren ontstaat. Dit maakt een gedifferentieerde perceptie van de smaak of de geuren mogelijk. Maar de geurbeleving kan op verschillende manieren worden verstoord. Volgens de KNO-kliniek in Keulen zal dat zijn „Alleen al in Duitsland worden ongeveer 79.000 patiënten met reuma in ENT-klinieken per jaar behandeld.“ Wees daar „sinunasale ziekten“ zoals ontsteking van de neus of neusbijholten de meest voorkomende oorzaak van de reukstoornis. Ook zijn stoornissen van het reukvermogen na een virale infectie volgens de expert niet ongewoon. Minder vaak komen de olfactorische stoornissen voor als gevolg van craniocerebrale trauma's of toxische schade aan het olfactorisch epitheel. Bovendien waren neurodegeneratieve ziekten zoals Alzheimer en Parkinson al geassocieerd met de reukstoornissen.

Ruikende test voor de diagnose van een reukstoornis
Volgens de experts zijn bijvoorbeeld (hobby) koks en wijnliefhebbers, dat wil zeggen personen die zich in een vroeg stadium bewust worden van het verlies van hun smaak, een van de patiënten die een arts voortijdig benaderen vanwege hun reukstoornis. Voor andere patiënten moet echter worden opgemerkt dat zij het bezoek aan de arts voor een zeer lange tijd uitstellen. „Lange tijd moet de partner eerst het parfum controleren of de zelfgemaakte maaltijd proberen“, benadrukte prof. Hüttenbrink. De KNO-arts voert eerst een geurtest uit, die een gedetailleerde beoordeling van de reukzin mogelijk maakt. Door dit te doen, bijvoorbeeld „Geur van viltstiften vrijgegeven door het verwijderen van de dop van de pen“ en gehouden voor de neus van de patiënten, meldt de KNO-kliniek in Keulen. De test toont welke geuren de patiënten kunnen identificeren en onderscheiden (identificatietest en discriminatietest) en van welke intensiteit zij de geuren waarnemen (drempeltest). Als bovendien een reukstoornis wordt vermoed, wordt meestal nasale endoscopie, waarbij het reuksmondslijmvlies wordt geïnspecteerd, uitgevoerd, gaat de ENT-kliniek van Keulen door. Daarnaast is er de mogelijkheid van een objectieve meting van de reukzin met behulp van de detectie van olfactorische evoked potentials in de hersenen van de proefpersonen. De diagnose verschilt in termen van de kwantitatieve perceptie van geur, een verminderde (hyposmia), een omgekeerde (anosmie) en een verhoogde (hyperosmie) reukzin.

Oorzaken van olfactorische stoornissen moeten worden gecontroleerd
Als de test concludeert dat er daadwerkelijk een aantasting van het reukvermogen is, onderzoeken de artsen de vraag welke ziekten kunnen worden beschouwd als triggers van de reukstoornissen om vervolgens de juiste therapeutische maatregelen te nemen. Naast de ontsteking van de neus of neusbijholten, moeten virale infecties en hun gevolgen op de lange termijn alsmede mogelijke letsels aan het hoofd worden onderzocht. Allergieën kunnen ook leiden tot zwelling van de slijmvliezen, een verstopte neus en overeenkomstige aantasting van de reukzin, zodat onder bepaalde omstandigheden een allergietest geschikt is. Als de oorzaken van de reukstoornissen niet bij de gebruikelijke onderzoeken kunnen worden vastgesteld, moet ook een mogelijke ziekte van Parkinson of Alzheimer worden overwogen. Omdat het verlies van de reukzin al in verschillende onderzoeken is geïdentificeerd als een vroeg teken van deze neurodegeneratieve ziekten.

Ruikende training om het reukvermogen te herstellen
Aan de Dresden University of Technology hebben onderzoekers onder leiding van professor Thomas Hummel al enige tijd het gebruik van een olfactorische training getest om het verlies van de reukzin te bestrijden en in sommige gevallen aanzienlijk succes geboekt. De 12 weken durende trainingssessie, waarbij patiënten naar verwachting twee keer per dag ('s morgens en' s avonds) op vier flesjes met verschillende geuren ruiken, heeft volgens de experts geleid tot significante verbeteringen in de reukzin bij patiënten met anosmie. De artsen gaan ervan uit dat nieuwe reukreceptoren worden gecreëerd door de reuktraining en de proefpersonen leren ook om geuren beter waar te nemen. De getroffenen kunnen hun reukvermogen trainen met behulp van de olfactorische training ronduit. Als het verlies van de reukzin echter het gevolg is van een ziekte, moet eerst een overeenkomstige behandeling worden uitgevoerd voordat de reuktraining probeert de reukzin te herstellen. (Fp)

Lees ook:
Herkent de ouderdom van lichaamsgeur
Honden kunnen longkanker ruiken

Afbeelding: Lupo