Spermidine voor geheugenproblemen

Polyaminen remmen geheugenverlies: leren van de fruitvlieg

09/02/2013

Veel mensen verliezen hun geheugen op hoge leeftijd. Dit kan te maken hebben met een dreigende dementie. Onderzoekers uit Berlijn en Graz zijn nu in een reeks experimenten geslaagd om dit geheugenverlies te stoppen, althans in fruitvliegjes. De sleutel bevindt zich kennelijk in een polyamine-rijk voedsel. Dit kan daarom helpen bij fruitvliegjes om het leeftijdsgebonden geheugenverlies te stoppen.

Polyaminen zijn belangrijke producten van het celmetabolisme voor weefselgroei. Of deze resultaten ook op mensen kunnen worden overgedragen, is nog steeds de vraag en moet in verdere experimenten worden onderzocht. „De concentratie van het endogene spermidine-polyamine neemt met de leeftijd af in zowel vliegen als mensen“, verklaarde Stephan Sigrist van de Vrije Universiteit van Berlijn.

In het laatste nummer van het tijdschrift „Nature Neuroscience“, Sigrist en zijn collega Frank Madeo (Universiteit van Graz) schrijven dat in experimenten met verouderde fruitvliegen gevoed met spermidine, het geheugenverlies kan worden vertraagd.

Eerste verdachten zijn samengeklonterde eiwitten
In de studie moesten de vliegen kiezen tussen twee verschillende geuren en onthouden dat een van de geuren geassocieerd was met een negatief gevolg - een lichte elektrische schok. „Een van de voornaamste verdachten van ouderdomsdementie is geklonterde eiwitten die zich ophopen in oude hersenen van vliegen, muizen en mensen“, zegt Sigrist.

Het spermidine-molecuul van het lichaam activeert echter het cellulaire proces van autofagie. Autofagie ruimt in het algemeen cellulaire resten op, waaronder eiwitaggregaten, en levert deze af naar de cellulaire maag (lysosomen). „Dit is een effect dat ook interessant is van vasten“, zegt Sigrist.

Het begin van dementie kan worden uitgesteld
Spermidine wordt zowel door de lichaamscellen geproduceerd en door het dieet opgenomen en komt voor in de darmflora. Hoge concentraties kunnen tarwezaailingen of bepaalde producten gemaakt van gefermenteerde sojabonen omvatten.

De onderzoekers hopen nu het begin van dementie bij mensen met spermidine als voedingssupplement te kunnen uitstellen. „Zelfs een kleine verschuiving kan een grote stap zijn voor zowel de individuele patiënt als de samenleving“, zegt Sigrist. „Maar het is nog een lange weg te gaan.“ Studies met mensen zouden nu moeten volgen. De onderzoekers hopen nu dat het positieve effect van één dag ook bij mensen kan worden bevestigd. (Fr)

Beeld: Sigrid Rossmann