Delen:
Euthanasie Oordeel Geneesmiddelen voor zelfmoord in extreme uitzonderlijke gevallen
De toegang tot medicijnen voor een pijnloze zelfmoord mag niet worden ontzegd "in extreme uitzonderlijke gevallen" ernstig ziek. Dit werd beslist door de federale administratieve rechtbank in Leipzig op donderdag 2 maart 2017 (Ref .: 3 C 19.15). Het algemene persoonlijkheidsrecht vereist passende uitzonderingen.
Het federale administratieve gerechtshof gaf dus een man uit Brunswick gelijk. Zijn vrouw viel in 2002 zwaar in zijn eigen huis. Sindsdien was ze verlamd en afhankelijk van kunstmatige beademing en constante zorg. Keer op keer had ze de wens geuit om haar lijden als een waargenomen leven te kunnen beëindigen. In 2004 hebben zij en haar man een aanvraag ingediend bij het Federal Institute of Medicines om een dodelijke dosis van het hypnotische middel natriumpentobarbital te kopen. De remedie wordt ook gebruikt door euthanasieorganisaties, maar niet langer als slaaphulpmiddel.
Federale administratieve rechtbank verleent recht op passieve euthanasie. (Afbeelding: Robert Kneschke / fotolia.com) Het federale instituut heeft de aanvraag afgewezen: de wet staat alleen om medische redenen een levering van verdovende middelen toe. De beoogde zelfmoord hoort er niet bij.
Op 12 februari 2005 nam de vrouw het leven met de hulp van de vereniging Dignitas in Zwitserland. Vervolgens diende haar man een rechtszaak aan tegen het besluit van het federale instituut.
Tot aan het Federale Constitutionele Hof blijft dit zonder succes. De rechtbank zei dat de man zelf niet werd getroffen en niet kon klagen voor zijn vrouw.
De inmiddels meer dan 70-jarige man riep toen het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg. Hoewel hij bevestigde dat de man de rechten van zijn vrouw niet aanklaagt. Hij had echter op geloofwaardige wijze aangetoond dat hij zelf sterk beïnvloed werd door de beslissing van het Federale Instituut vanwege zijn nauwe banden met haar in een 25-jarig huwelijk. Daarom moesten de rechtbanken zijn claim hebben aanvaard en de inhoud hebben onderzocht. Weiger dit te doen, schendt zijn procedurele rechten en zijn recht op respect voor het privé- en gezinsleven (arrest en JurAgentur-rapport van 19 juli 2012, Ref.: 497/09).
Het EHRM gaf echter geen commentaar op het recht op passieve euthanasie. In het nieuwe onderzoek hebben de Duitse hoven van beroep dit opnieuw verworpen.
Het federale administratieve gerechtshof verwierp deze uitspraken echter en oordeelde dat in individuele gevallen een claim kon worden gemaakt voor dodelijke drugs. Hoewel dit niet wettelijk geregeld is, is het in strijd met de algemene persoonlijkheidsrechten.
Dit "omvat ook het recht van een ernstig zieke en terminaal zieke patiënt om te beslissen hoe en op welk moment zijn leven zou moeten worden beëindigd", benadrukte de rechters in Leipzig. De voorwaarde is dat de patiënt "zijn wil vrijelijk kan vormen en dienovereenkomstig kan handelen".
Volgens het Leipzig-arrest moet het BfArM in de toekomst onderzoeken of een dergelijk uitzonderlijk geval van toepassing is op aanvragen om toegang tot dodelijke geneesmiddelen. De aanvraag moet worden ingewilligd als patiënten "vrij en serieus hebben besloten om hun leven te beëindigen vanwege hun ondraaglijke leefsituatie" en als palliatieve zorg geen perspectief heeft om het waargenomen lijden te beëindigen. In dergelijke gevallen moet "toegang tot een (...) narcoticum dat een waardige en pijnloze zelfmoord mogelijk maakt, niet worden geweigerd".
In dit specifieke geval heeft de BfArM dit niet onderzocht. Zijn beslissing was daarom onwettig, oordeelde de federale administratieve rechtbank. Of de vrouw uiteindelijk recht zou hebben gehad op dodelijke medicatie, kan later niet worden gecontroleerd. mwo