Morbus Preiser - oorzaken, symptomen en therapie

Scaphoid necrose, de ziekte van Preiser

Morbus Preiser is een zogenaamde aseptische botnecrose op de pols, vooral van het scafoïdbot. Poliepijn en gerelateerde mobiliteitsstoornissen zijn consequenties van de aandoening.

inhoud

• Scaphoid necrose, de ziekte van Preiser
• definitie
• Voorval en oorzaken
• Symptomen en klachten bij Morbus Preiser

definitie

Een necrose van het scafoïdbot (scafoïde), die geen invloed heeft van pathogenen of zonder infectie, wordt naar hun ontdekker verwezen als de ziekte van Preiser of de ziekte van Preiser (eerste beschrijving van de ziekte in 1910). Als alternatief kan de term "scafoïd-necrose" ook worden gebruikt voor aseptische botnecrose op het scafoïd-bot.

Necrose kan theoretisch op alle hand- en vingerbotten voorkomen. Een speciale vorm is aseptische scafoïd-necrose, ook bekend als de ziekte van Preiser. (Foto: elviragerecht / fotolia.com)

Voorval en oorzaken

Zoals met alle botnecrose, is er ook een infarct van het bot met overeenkomstige tekortkoming in het botweefsel bij deze ziekte. Beïnvloed is het scafoïdbot (Os Scaphoideum) om de pols. In de op één na grootste carpale botten komen in Morbus Preiser voor van eerder onverklaarbare redensstoornissen van de bloedcirculatie, resulterend in een corresponderend tekort aan mineralen en zuurstof. De botstof wordt daardoor in toenemende mate verzwakt en er treedt een osteonecrose op.

Als oorzaak van stoornissen in de bloedsomloop worden microtraumatisering en traumatische invloeden zoals fracturen (botbreuken) besproken. In de meeste gevallen kan echter tot dusverre geen duidelijke, medisch betrouwbare uitspraak over de oorzaken van de ziekte worden gedaan. Uitzonderingen zijn hier scafoïd-necrosen, die rechtstreeks verband houden met een vaatziekte zoals collagenose of optreden in de context van progressieve systemische sclerose.

Verschillende algemene risicofactoren voor botnecrose, zoals het systemische gebruik van cortisone of een ziekte van diabetes, worden ook besproken in de context van de ziekte van Preiser..

Symptomen en klachten bij Morbus Preiser

Het ongemak van scafoïd-necrose hangt af van welk en hoeveel delen van het bot niet op de juiste wijze worden behandeld. Hier is het bepalend voor de symptomatologie, welk deel van het hoefbot werd afgesneden van de bloedcirculatie of aangetast door het botinfarct. Kleine botinfarcten kunnen
ook asymptomatisch.

Poliepijn die kan uitstralen naar de onderarm is een typisch gevolg van de ziekte van Preiser. (Afbeelding: Adiano / fotolia.com)

Meestal, in een scafoïd necrose pols pijn, die soms abrupt optreden, maar ook met tussenpozen en kan toenemen. De meeste pijn treedt op onder belasting en straalt in de richting van de zogenaamde foveola radialis (kuiltjes tussen de duim en de pols, ook wel anatomische Tabatière genoemd) en in de richting van de onderarm, zodat de bijbehorende pijn in de onderarm kan optreden. De hand kan ook oververhit en opgezwollen lijken in het gebied van het hoefbot. Pijn verschijnt ook bij druk op het scafoïdbot.

Als gevolg van de necrose van het scafoïdbot, ernstig ernstige bewegingsvormen en belastingsbeperkingen op de ernstig bedreigde vormen van de hand, die in het dagelijks leven met aanzienlijke beperkingen gepaard gaan. Indien nodig kunnen professionele activiteiten met de handen niet meer worden uitgevoerd.

Zelfs als het vermoeden van een scafoïd-necrose vaak al kan worden vastgesteld op basis van de beschreven symptomen, is het noodzakelijk om de diagnose van sommige onderzoeken te bevestigen door middel van beeldvormingstechnieken (röntgenstraling, CT, MRI). Het verlies van botstof is meestal duidelijk en er kunnen uitspraken worden gedaan over de ernst van de aandoening. Last but not least worden de beeldvormingstechnieken gebruikt om andere ziekten uit te sluiten, zoals een scafoïdfractuur of een bottumor.

In de meeste gevallen is de behandeling van Morbus Preiser gepland om te worden geïmmobiliseerd met een gipsverband. (Afbeelding: Fenton / fotolia.com)

therapie

De behandeling van de ziekte van Preiser hangt rechtstreeks af van de mate van botinfarct en kan variëren van immobilisatie met gipsverband en fysiotherapie tot lokale of systemische medicatie, tot chirurgie. Een operatie is bijvoorbeeld vereist wanneer het scheenbeen in vorm verandert door de massale necrose. Ook kan het bot selectief in een vroeg stadium van de ziekte worden geboord om de bloedsomloop opnieuw te stimuleren en regeneratie van de botstof mogelijk te maken. Bij ernstige vormen van ziekte is er ook de mogelijkheid van zogenaamde arthrodesis (operatieve gewrichtsbevestiging) om de functie en veerkracht op zijn minst gedeeltelijk te herstellen. (Tf, fp)
Specialistische begeleiding: Barbara Schindewolf-Lensch (arts)