De nieuwe super-kiem NDM-1

Resistente bacteriën die niet starten met antibiotica: in Duitsland is de NDM-1-kiem al bij vier patiënten gedetecteerd.

(17.08.2010) Resistente bacteriën zijn geen echt nieuws. Al geruime tijd letten artsen bezorgd dat hele bacteriestammen resistent worden tegen antibiotica. Maar een nieuwe kiem genaamd NDM-1 is momenteel verontrustende wetenschappers en patiënten. De geïmporteerde uit Pakistan en India "super kiem" is al gediagnosticeerd in Duitsland. De NDM-1-kiem lijkt niet te reageren op zogenaamde reserve-antibiotica van carbapenems. Dit maakt de behandeling van patiënten bijna hopeloos.

Resistente bacteriën hebben een bekend medicijn voor ongeveer 20 jaar.
Bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica zijn geen echt nieuws. Al 20 jaar wordt waargenomen dat steeds meer bacteriën resistent worden tegen antibiotica. Klinieken worstelden sindsdien met de zogenaamde methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA). Omdat resistente bacteriën heel gemakkelijk te kweken zijn. Als patiënten bijvoorbeeld niet de vereiste hoeveelheid voorgeschreven antibiotica gebruiken om het einde te bereiken, kan resistentie ontstaan. Ook bevordert het inflatoire gebruik van de geneesmiddelen antibioticaresistentie.

Multi-resistente "super-kiem" NDM-1 ook gedetecteerd in Duitsland.
In Duitsland is de multi-resistente "super-kiem" NDM-1 (New Delhi Metallo-Beta-Lactamase) nu voor de eerste keer gedetecteerd. Volgens officiële verklaringen van het Robert Koch Institute zouden vier mensen al besmet zijn met de NDM-1-kiem. Een behandeling met de reserve-antibiotica van carbapenems had geen effect. Het is een enzym dat de bacteriën toestaat de aanval van carbapenems te overleven. Het is dus geen nieuwe microbe, maar een gen dat wetenschappers momenteel voornamelijk in twee ziektekiemen hebben ontdekt: "Escherichia coli" en "Klebsiella pneumoniae". Deze twee micro-organismen bezinken in de menselijke darm of in de darmflora. Deze pathogenen kunnen onder bepaalde omstandigheden ziekte veroorzaken. De kiem "Escherichia coli" veroorzaakt voornamelijk (cystitis) en "Klebsiella pneumoniae" kan leiden tot longontsteking. Dit enzym is bewezen in veel enterobacteriën in India en Pakistan. Het wordt gemakkelijk overgedragen tussen de bacteriën in plasmiden.

Het bijzondere aan de kiem is dat ze delen van het genetische materiaal kunnen uitwisselen met andere bacteriestammen en dat een resistentie tegen een antibioticum dus relatief gemakkelijk kan migreren naar andere bacteriën. Het risico bestaat dat steeds meer bacteriën resistent worden voor medicijnen. Het probleem moet daarom niet lichtvaardig worden opgevat, zoals sommige wetenschappers en artsen vermanen.

Waar komt de NDM-1-kiem vandaan en hoe is deze ontstaan??
Maar waar komt de NDM-1-ziekteverwekker vandaan? Voor het eerst ontdekten Zweedse artsen de ziekteverwekker bij een patiënt in Zweden. De persoon in kwestie was net terug van een reis terug uit India. Ondertussen is gebleken dat NDM-1 voornamelijk wordt gedistribueerd in India en Pakistan. In India is NDM-1 gedetecteerd in veel enterobacteriën. Vanwege het feit dat steeds meer mensen naar deze landen reizen, kan worden aangenomen dat ook in de toekomst een spread in Duitsland snel zal stijgen..

Er is nog een andere bijzonderheid in Pakistan en India. De resistente bacteriën worden niet alleen in klinieken verspreid, maar ook vaak buiten ziekenhuizen van mens op mens. Dit is een belangrijke aanwijzing dat de bacteriën zich steeds vaker en sneller verspreiden. Monitoring of insluiting is daarom nauwelijks meer mogelijk.

Maar hoe is dat gebeurd? In Duitsland worden antibiotica te vaak voorgeschreven voordat het lichaam zelfherstellende krachten kan activeren. Deskundigen in de natuurgeneeskunde, maar ook wetenschappers hebben lang kritiek geuit op het bijna inflatoire gebruik van antibiotica. Volgens een onderzoek uit 2008 worden in Duitsland te veel antibiotica voorgeschreven en worden te vaak antibiotica gereserveerd. Maar de situatie in India en andere landen is zelfs dramatischer: in India hebben patiënten zelfs geen doktersrecept nodig om antibiotica te kopen. De mensen in India nemen de drugs te vaak en te vroeg. Bovendien wordt het medicijn vaak niet onderwezen en dus te vroeg gestopt. Hierdoor kunnen de bacteriën zich verder ontwikkelen en onder bepaalde omstandigheden een weerstand ontwikkelen.

Verspreiding van de ziekteverwekker over de hele wereld.
In de laatste week hebben we al enkele ziektegevallen gemeld die zich in het VK hebben voorgedaan. De meeste patiënten waren eerder in Azië, veel van hen waren ook in de landen in ziekenhuizen. Andere NDM-1-gevallen omvatten Europa, evenals landen zoals Canada, de VS en Australië. In juli van dit jaar stierf een patiënt in België als gevolg van een resistente kiemontsteking. Volgens het Robert Koch Institute (RKI) zijn tot nu toe vier gevallen officieel bekend in Duitsland.

Vaak veroorzaakt verkeerde toepassing van antibiotica resistentie van de kiemen.
De proliferatie en verspreiding van de resistente bacteriën laat zien hoe zorgeloos veel mensen geneesmiddelen behandelen. Velen geloven dat je alleen voldoende medicijnen hoeft in te nemen en alles komt weer goed. Alternatieve behandelingen worden nog steeds door veel artsen en patiënten verworpen, hoewel de natuur veel behandelingsopties biedt. Veel mensen geven de voorkeur aan antibiotica en geven het lichaam geen kans op een zelfherstellend effect van het immuunsysteem. Bij veel ziekten zijn antibiotica onmisbaar. Met net zoveel ziekten wordt het gebruik van antibiotica volledig gedekt. Hoe meer antibiotica worden ingeslikt, des te meer weerstand wordt ook bevorderd.

Geen nieuw antibioticum in zicht.
Een nieuw antibioticum tegen de NDM-1-kiem is niet in zicht. Want in de afgelopen 10 jaar is er bijna niets veranderd op dit gebied. De belangrijkste reden hiervoor is dat de farmaceutische bedrijven nauwelijks hebben geïnvesteerd in het onderzoek naar nieuwe antibiotica, omdat ze simpelweg niet genoeg geld kunnen verdienen. Terwijl patiënten medicijnen innemen voor de ziekte van Alzheimer, hoge bloeddruk, diabetes of andere ziekten, worden antibiotica slechts een tijdje ingenomen. Dit resulteert in een lagere winst voor de medicijnfabrikanten. Wolfgang Wohlleben van de Universiteit van Tübingen zegt: "Alle grote farmaceutische bedrijven hebben zich teruggetrokken uit onderzoek."

Volgens de expert Wohlleben wordt onderzoek daarom alleen uitgevoerd in wetenschappelijke werkgroepen en kleine farmaceutische bedrijven. Hoewel sommige van hen al nieuwe antibiotica hebben ontwikkeld, duurt het gewoonlijk tien jaar voordat het geneesmiddel op de geneesmiddelenmarkt verschijnt. Of en hoe lang het ook werkelijk duurt, Wohlleben wilde zich daar niet toe verbinden. Andere onderzoekers voorspellen dat het minstens 10 tot 20 jaar zal duren voordat een effectief medicijn tegen de NDM-1-ziekteverwekker wordt geïntroduceerd. (Sb)

Lees ook:
Resistente bacteriën verspreiden zich
Resistente bacteriën in Duitse ziekenhuizen
Evaluatieportal voor ziekenhuizen gestart