Delen:
Geur zintuigen Hebben mensen een echte superneus?
Tot dusver liep de menselijke reukzin in vergelijking met honden en andere dieren nogal achter. Het tijdschrift "Science" heeft nu een interview gepubliceerd met een gerenommeerde neurowetenschapper, volgens welke onze reukzin veel beter is dan velen denken. John McGann van Rutgers University, New Brunswick, New Jersey, legt in het interview uit hoe hij vond dat hij het menselijke reukvermogen verkeerd kon inschatten.
De meeste mensen hebben al eerder gehoord dat hun reukvermogen niet overtuigend kan zijn in vergelijking met honden en andere dieren. Wetenschappelijk gezien was deze overweging oorspronkelijk gebaseerd op de relatief kleine omvang van het zogenaamde olfactorische systeem in verhouding tot de grootte van ons brein als geheel. Dit neemt bijvoorbeeld relatief veel ruimte in bij muizen of honden. Maar volgens John McGann kunnen mensen veel beter ruiken dan eerder werd gedacht.
Het menselijke reukvermogen is lang als bijzonder slecht beschouwd, maar dit is een onjuist vooroordeel. (Afbeelding: ruigsantos / fotolia.de) Oorsprong van het verkeerd inschatten van de reukzin
Volgens de expert gaat de veronderstelling dat ons reukvermogen nogal slecht is terug tot de 19e eeuw, toen de Franse anatoom en antropoloog Paul Broca de hersenen van verschillende dieren vergeleek met het menselijk brein. De zogenaamde olfactorische bulbus (olfactorische lamp) van mensen was erg klein in vergelijking met de grootte van de hele hersenen. In tegenstelling, in een muis of een rat, leek de reukbol veel meer uitgesproken in verhouding tot de totale hersengrootte, meldt McGann..
Gratis zal het reukvermogen verslaan
Ook vond Broca dat een belangrijk deel van de vrije wil niet wordt aangetast door geuren, die ons mensen van dieren onderscheidt, door dierlijke instincten te volgen in de richting van bepaald gedrag zoals paargedrag, legt McGann uit. Mensen kunnen vrij beslissen hoe ze reageren op geuren. Een idee dat, volgens McGann, ook werd ondersteund door de ideeën van Sigmund Freud, die de geur gelijkstelde met een dierlijk ding dat achterbleef toen wij mensen rationele wezens werden.
Mensen als een snuffelpadzoeker
Door de eeuwen heen hebben psychologie, filosofie en antropologie op verschillende manieren geleid tot de veronderstelling dat mensen geen goed reukvermogen hebben, legt de expert uit. Maar recente studies komen tot een andere conclusie, volgens McGann. Een paar jaar geleden toonde een studie bijvoorbeeld aan dat we een miljard verschillende geuren kunnen onderscheiden. In een andere studie van de Universiteit van Californië hadden wetenschappers een geurspoor opgesteld op een veld dat op handen en voeten van geblinddoekte mensen zou moeten volgen. De deelnemende studenten waren goed in staat om het pad in het veld te volgen, meldt McGann.
Verschillende sterke punten in geuronderscheid
Hoewel de studie de reukzin van mensen en honden niet met elkaar vergeleek en McGann vermoedt dat de honden - afhankelijk van de geur - zouden winnen. Maar het wordt duidelijk dat de grenzen van het zoeken naar sporen door middel van het menselijke reukvermogen niet echt zijn onderzocht. "Wanneer je naar geuren kijkt die misschien wel erg op elkaar lijken, zul je merken dat mensen het meest gevoelig zijn voor één en dat honden het gevoeligst zijn voor elkaar," vervolgt de expert.
De bloedgeur die we hadden was bijzonder intens
Volgens McGann is het menselijke reukvermogen bijvoorbeeld bijzonder gevoelig voor een component van menselijke bloedgeur. De geuren worden niet alleen verwerkt in het reukcentrum, maar ook in hersengebieden zoals de amygdala en de hippocampus, legt de deskundige uit. Geuren worden bijvoorbeeld geassocieerd met emoties en herinneringen. In een recente studie ontdekten wetenschappers van de universiteiten van Bern, Keulen en Bochum ook dat geurh hedion invloed heeft op menselijk gedrag en samenwerking.
Reukzin vaak verwaarloosd
Volgens de expert verdient de menselijke reukzin veel meer aandacht. Veel mensen verliezen hun reukvermogen en voelen vervolgens de beperkingen, zegt McGann. "Het verlies van je reukvermogen beïnvloedt je algemene psychologische welzijn", zegt de neurowetenschapper. Associaties met depressie en stoornissen in sociale interactie zijn bijvoorbeeld bewezen in het geval van een verlies van het reukvermogen. (Fp)