Helicobacter pylori-bacteriën De kameleon in de maag

Magenkeim wordt beschouwd als de hoofdoorzaak van maagkanker
Ongeveer 40 procent van de mensen in dit land is chronisch geïnfecteerd met Helicobacter pylori. Dit is een soort bacterie die het maagslijmvlies koloniseert en daardoor maagzweren kan veroorzaken. Bovendien leidt de aantasting door Helicobacter pylori tot een verhoogd risico op maagkanker. Het bijzondere aan de kiem is zijn snelle aanpassingsvermogen aan de mens, waardoor hij even individueel is als een vingerafdruk. Wetenschappers van de Hannover Medical School (MHH) hebben nu de reden voor deze buitengewone variabiliteit ontdekt in samenwerking met een statistiekdeskundige van het Imperial College in Londen. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen in het tijdschrift Nature Communications.

Vaak treedt eerst acute gastritis op
Ongeveer elke vierde volwassen mens in Duitsland is geïnfecteerd met de maagbacterie Helicobacter pylori (kortweg H. pylori), die op en in het maagslijmvlies leeft. Dienovereenkomstig is het eerste teken van infectie vaak acute gastritis, die kan voortschrijden tot chronische ontsteking en tot een reeks problemen kan leiden. Mogelijk hier zijn b.v. Maagklachten of zweren in de maag en de twaalfvingerige darm, passen ook H. pylori toe als de oorzaak van de meeste maagkankers. Een studie uitgevoerd door Zwitserse onderzoekers heeft onlangs aangetoond dat bij patiënten die enkele uren na infectie met antibiotica werden behandeld, het risico op maagkanker aanzienlijk was verminderd in vergelijking met onbehandelde personen.

Helicobacter pylori zijn zeer flexibel. Waarom dit zo is, weten wetenschappers nu uit Hannover. (Afbeelding: Dr_Kateryna / fotolia.com)

Bacteriën wisselen DNA-fragmenten uit als ze elkaar in de maag ontmoeten
Het bijzondere aan de ziekteverwekker is de variabiliteit. Omdat het als geen andere bacterie zijn genen verandert in de loop van de infectie, waardoor het zich precies aan mensen kan aanpassen. Nu wetenschappers van de Hannover Medical School (MHH) in samenwerking met de statistiek-expert Dr. med. Xavier Didelot van Imperial College in Londen ontdekte de reden voor dit unieke aanpassingsvermogen van de "kameleon" in de maag.

Volgens een recente mededeling van de MHH was het al voor de Hanover-studie bekend dat twee verschillende Helicobacter pylori-bacteriën DNA-fragmenten uitwisselen wanneer ze elkaar in de maag ontmoeten. Nu is echter aangetoond dat de grote individualiteit het gevolg is van twee specifieke opnamemechanismen, die ertoe leiden dat fragmenten van verschillende lengten worden geïntegreerd. "De opname van zeer korte genstolsels, die minder dan 50 basenparen lang zijn, zorgt ervoor dat de bacteriën een extreem hoge variabiliteit in de genen hebben. De opname van langere, gemiddeld 1.600 basenparen, stukjes DNA zorgt voor consistentie en het vermogen om hele genen uit te wisselen, "zei professor. Sebastian Suerbaum citeerde in het rapport van de universiteit. "Het effect van de genetische uitwisseling lijkt zelfs op wat plaatsvindt in seksueel voortplantende organismen", vervolgt het hoofd van het MHH Institute of Medical Microbiology and Hospital Hygiene.

Variabiliteit compliceert de ontwikkeling van een vaccin
Nu willen Suerbaum en zijn team de onderliggende moleculaire mechanismen onderzoeken, meldt de universiteit. Ze hebben echter al een ontdekking ontdekt: ze erkennen dat er veel zogenaamde "restrictie-enzymen" voorkomen in Helicobacter pylori, die op bepaalde posities vreemd DNA kan herkennen en knippen. De opgenomen stukjes DNA van andere Helicobacter pylori-bacteriën zouden echter onafhankelijk van deze enzymen in het genoom worden geïntegreerd. Het probleem is dat juist deze grote genetische variabiliteit het moeilijk maakt om een ​​vaccin tegen deze ziekteverwekker te ontwikkelen. (NR)