Patstelling in de vergelijking van geneesmiddelen met Parkinson
Beschikbare Parkinson-medicijnen allemaal met vergelijkbare voordelen
2014/06/12
De ziekte van Parkinson is nog steeds niet te genezen, maar er zijn verschillende remedies beschikbaar die het verloop van de ziekte aanzienlijk kunnen vertragen of de symptomen kunnen verlichten, vooral als de diagnose vroeg wordt gesteld. Hier blijft echter de vraag open welk geneesmiddel van Parkinson het meest geschikt is voor de behandeling, vooral omdat er verschillende bijwerkingen kunnen optreden.
Britse onderzoekers van de „PD MED Collaborative Group“ heb nu in het vakblad „The Lancet“ publiceerde een vergelijkende studie van de verschillende gangbare Parkinson-geneesmiddelen. De verschillen tussen de medicijnen met betrekking tot het risico op bijwerkingen en het succes van de behandeling waren daarom significant minder uitgesproken dan eerder werd gedacht.
1600 Parkinson-patiënten werden onderzocht
„Of de initiële behandeling van de ziekte van Parkinson met levodopa, dopamine-agonisten of de monoamine-oxidaseremmer type B (MAOBI) zou moeten plaatsvinden, bleef tot nu toe onzeker“, de onderzoekers rechtvaardigen hun huidige onderzoek. Haar doel was om te bepalen, „welke van deze drie klassen geneesmiddelen de meest effectieve controle op lange termijn van symptomen en de beste kwaliteit van leven zal bieden voor mensen met de vroege ziekte van Parkinson.“ Tussen november 2000 en december 2009 namen 1.620 patiënten met de ziekte van Parkinson deel aan de studie. 528 deelnemers kregen levodopa, 632 dopamine-agonisten en 460 MAOBI. Gedurende een periode van maximaal zeven jaar begeleidden de wetenschappers de therapie van de onderwerpen.
Levodopa met geringe voordelen in de behandeling
Levodopa (L-dopa) is al tientallen jaren een bekend medicijn, maar in de tussentijd als gevolg van dreigende dyskinesie (onvrijwillige spierbewegingen, spiertrekkingen) omdat bijwerkingen een rol speelden. Bij de dopamine-agonisten zijn echter ook bijwerkingen te verwachten (bijvoorbeeld chronische vermoeidheid of water in de benen). Hoewel het risico op bijwerkingen bij de monoamine-oxidaseremmers vrij laag is, zijn ze meestal alleen voldoende in de vroege stadia van de ziekte als het enige medicijn. De onderzoekers bepaalden onder meer het succes van de therapie door middel van een speciale vragenlijst, waarmee de kwaliteit van leven kan worden ingedeeld op basis van een schaal van nul tot honderd. Hier ontvingen de patiënten die aan het begin van de behandeling levodopa kregen een 1,8 punts betere score dan patiënten met een zogenaamd zachtere behandeling. Van de alternatieven leidde de MAOBI tot een beter resultaat van 1,4 punten dan de dopamine-agonisten. Er waren geen significante verschillen tussen de medicijnklassen in de gelijktijdige ontwikkeling van dementie, de vereiste verwijzingen naar zorgfaciliteiten en de sterfgevallen.
Bijwerkingen van verschillende medicijnen
Met betrekking tot de bijwerkingen van geneesmiddelen van Parkinson, ontdekten de onderzoekers dat 179 (28%) van de 632 patiënten met dopamine-agonisten en 104 (23%) van de 460 patiënten met MAOBI-behandeling hun medicijn moesten veranderen vanwege bijwerkingen in vergelijking met 11 (2%) van 528 patiënten bij levodopa-patiënten. Het zogenaamd verhoogde risico op bijwerkingen van levodopa wordt dus duidelijk weerlegd. Het momenteel in de praktijk gebrachte voorgeschreven recept bij jongere Parkinsonpatiënten is niet gerechtvaardigd, verklaarde Wolfgang Oertel van de Universiteit van Marburg, een van de auteurs van de Duitse Parkinson-richtlijn, vergeleken met de huidige studieresultaten. „Mirror online“. Dit was echter al het gevolg van een grotere studie in 2009.
Duitse behandelrichtlijnen laten patiënten de keuze
Een beperking van het gebruik van levodopa is hoe dan ook niet voorzien in de therapeutische richtlijnen in Duitsland. Hier bepaalt de arts samen met de patiënt welk medicijn te gebruiken, legde de neuroloog uit Marburg uit. Volgens Oertel hebben patiënten die voor het eerst een dopamine-agonist of MAO-B-remmer gebruiken L-Dopa na een paar jaar nodig. De dyskinesie zou optreden in de loop van de ziekte onder de behandeling op de een of andere manier. Gewelddadige, ongecontroleerde spiertrekkingen, die de betrokkenen in het dagelijks leven aanzienlijk beperken, zijn tegenwoordig, maar slechts zelden, zoals in het algemeen in dit land met tamelijk lage levodopadoxentherapie. Aanpassingen voor behandelaanbevelingen op basis van de nieuwe studieresultaten zijn niet vereist in Duitsland.
Aanzienlijke toename van Parkinson-patiënten verwacht
Volgens de Duitse Parkinson Society (DPG) is dat „De ziekte van Parkinson is de op één na meest voorkomende neurodegeneratieve ziekte na de ziekte van Alzheimer.“ Bijna twee procent van de bevolking ouder dan 60 jaar is getroffen. Volgens de DPG zijn er ongeveer 250.000 tot 280.000 patiënten met de ziekte van Parkinson in Duitsland en naar schatting 4,1 miljoen wereldwijd. Deskundigen verwachten dat het aantal patiënten tegen 2030 zal verdubbelen, niet in de laatste plaats vanwege demografische veranderingen. De gemiddelde leeftijd bij de eerste diagnose is 60 jaar, maar de ziekte is voelbaar bij vijf tot tien procent van de patiënten die al tussen de 20 en 40 jaar oud zijn, meldt de DPG verder. Mannen zijn ongeveer 1,5 keer meer getroffen dan vrouwen.
Symptomen van de ziekte van Parkinson
De eerste symptomen van de 1817 door de Engelse chirurg James Parkinson die voor het eerst ziekteverschijnselen beschrijft, zijn als een neurologische ziekte, voornamelijk de zogenaamde basale ganglia, die verantwoordelijk zijn voor de coördinatie van beweging in de hersenen en het zenuwstelsel. Het verloop van de ziekte is verraderlijk en de symptomen blijven vaak lange tijd onopvallend. Gebrek aan lichaamsbeweging, die het hele spiergedrag beïnvloedt, wordt beschouwd als het leidende symptoom van de ziekte. De gelaatsuitdrukking en de taalverandering, slikproblemen die zich voordoen en de fijne motoriek van de handen nemen af. Het lopen vertoont ook merkbare veranderingen. Hij is vaak onstabiel en schuifelend. Gangonzekerheid en evenwichtsstoornissen worden toegevoegd. Andere belangrijke symptomen zijn de zogenaamde tremor (ongecontroleerde tremor) en rigors (spierstijfheid). Bovendien worden vaak stoornissen van het reukvermogen en ongemak, zoals tintelingen in de ledematen waargenomen.
Alternatieve therapie-opties steeds vaker gevraagd
Naast de medicamenteuze behandeling met de ziekte van Parkinson, die in de afgelopen jaren een steeds betere verlichting van de symptomen heeft bereikt, zijn er ook verschillende alternatieve behandelingsmethoden vastgesteld bij de behandeling van Parkinson. Met name de beweging of fysiotherapie toont hier significante positieve effecten op de mobiliteit van patiënten. Logopedie (taaltraining) kan de beperkingen van spraak en dysfagie tegengaan. Ergotherapie helpt patiënten over het algemeen om het hoofd te bieden aan het dagelijks leven. Daarnaast vertrouwen veel patiënten met de ziekte van Parkinson op methoden zoals yoga of Tai Chi, die bewegings- en meditatie-elementen combineren. Massages en acupunctuur worden steeds meer gebruikt bij de behandeling van Parkinson. (Fp)
Fotocredits: Andrea Damm