Snelle diagnose van aortadissecties kan elk jaar vele levens in Duitsland redden

Een nieuwe aanpak voor de behandeling van aortadissectie lijkt effectief te werken
Een relatief onbekende ziekte treft waarschijnlijk tweemaal zoveel mensen als eerder werd gedacht. De zogenaamde acuut levensbedreigende aortadissectie leidt elk jaar tot de dood van honderden patiënten omdat het te laat of helemaal niet wordt gedetecteerd. De onderzoekers van het Duitse Hartcentrum Berlijn (DHZB) hebben nu een concept ontwikkeld voor de coördinatie van diagnose en behandeling van de ziekte. Dit concept heeft al in 2016 geleid tot een redding van aanzienlijk meer mensen dan in voorgaande jaren.

De wetenschappers van het Duitse Hartcentrum Berlijn (DHZB) ontdekten in hun onderzoek dat een nieuw concept voor de diagnose en behandeling van aortadissecties elk jaar vele levens kan redden. De artsen publiceerden een persbericht over de resultaten van hun studie.

De zogenaamde aortadissectie kost in Duitsland vele levens per jaar. De ziekte wordt vaak behandeld door artsen als een hartaanval, die bovendien het bloeden versterkt. Verbeterde diagnose en behandeling zouden nu moeten leiden tot minder mensen die aan de ziekte sterven. (Afbeelding: hriana / fotolia.com)

Wat is een acuut type A-aortadissectie?
De gecompliceerde term "acuut type A-aortadissectie" staat voor een levensbedreigende ziekte. Hierin scheurt de binnenste wandlaag van de hoofdarterie (aorta) rechtstreeks naar het hart en lost op, wat de auteurs uitleggen. De resulterende opening vult zich met bloed. De kloof neemt dan meer en meer langs de aorta toe. Door dit effect kunnen takken van de aorta worden gesloten, voegen de experts toe.

Onbehandeld, leidt de ziekte vaak binnen 48 uur tot de dood
Het grootste gevaar in een aortadissectie is de bloeding in het hartzakje. Zo'n bloeding kan snel leiden tot hartstilstand van getroffenen, waarschuwen de onderzoekers. Om deze reden moet de ziekte zo snel mogelijk worden toegepast in een gespecialiseerd hartcentrum. Als de ziekte echter onbehandeld blijft, leidt dit in de meeste gevallen binnen 48 uur tot de dood van de patiënt, leggen de auteurs uit.

Onderzoek met een computertomograaf kan de ziekte detecteren
Helaas is een snelle en betrouwbare diagnose van acute aortadissectie niet eenvoudig. De symptomen (vooral een ernstige pijn op de borst) kunnen zelfs verkeerd worden geïnterpreteerd door ervaren paramedici als tekenen van een hartaanval, leggen de onderzoekers uit. Een onderzoek met de computertomograaf (CT) kan duidelijkheid verschaffen. Een dergelijke technologie is echter niet overal op tijd beschikbaar.

Gevolgen van een verkeerde behandeling
Het behandelen van een aortadissectie als een hartaanval kan fatale gevolgen hebben, legt Stephan Kurz van de DHZB uit. Een hartaanval is het resultaat van een bloedstolsel en wordt daarom behandeld met medicijnen die het bloed verdunnen, zeggen de artsen. In de aortadissectie wordt het bloeden dus verder versneld. Dit kan het verdere aanbod veel moeilijker maken, voegt de expert toe.

Artsen onderzochten de gegevens van meer dan 1600 patiënten
Voor hun studie analyseerden onderzoekers van de afdeling Cardiothoracic and Vascular Surgery van de DHZB de patiëntendossiers en medische noodrecords van meer dan 1600 patiënten die werden behandeld voor acute type A-dissectie. Daarnaast zijn meer dan 14.000 autopsierapporten van het Instituut voor Juridische Geneeskunde van de Charité en de Afdeling Pathologie van het zogenaamde Vivantes-netwerk geëvalueerd, rapporteren de wetenschappers. Het doel was om vast te leggen hoeveel patiënten in Berlijn en Brandenburg als geheel stierven aan een aortadissectie. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat er dringend behoefte aan actie is.

Een aortadissectie komt meer dan tweemaal zo vaak voor als eerder werd gedacht
Er is gevonden dat de mediane tijd vanaf het begin van de eerste symptomen tot het begin van de operatie meer dan acht uur is. De onderzoekers ontdekten ook dat aortadissectie waarschijnlijk veel vaker voorkomt dan eerder werd gedacht. Volgens informatie van het Federale Bureau voor de Statistiek zijn er 4.6 gevallen per jaar onder 100.000 inwoners. De extrapolatie van de in het onderzoek verzamelde gegevens geeft echter meer dan het dubbele van de waarde (11,9 gevallen), verklaren de onderzoekers. De wetenschappers melden nog steeds dat ze aannemen dat er elk jaar meer dan 200 mensen zijn gestorven aan de ziekte in Berlijn en Brandenburg. De reden hiervoor is de late diagnose of de verkeerde behandeling van de acute aortadissectie, aldus auteur Stephan Kurz.

Medische hotline om artsen te helpen
Een medische hotline voor alle artsen in Berlijn en Brandenburg moet nu de klok rond beschikbaar zijn om te coördineren en te adviseren. De tijd tussen de gebeurtenis en de operatie is zo aanzienlijk korter. Een specialist in anesthesie of hartchirurgie is dag en nacht beschikbaar als contactpersoon voor het personeel van de regionale reddingseenheden, leggen de wetenschappers uit. Collega's ter plaatse kunnen worden ondersteund en bovendien wordt de voorbereiding van de interventie bij de DHZB effectiever gecoördineerd. Standaardprocedures werden ontwikkeld en overeengekomen met de verantwoordelijke hulpdiensten, spoedeisende hulpverleners en hulpdiensten, zeggen de artsen. Dus deze experts waren verder gevoelig voor de ziekte.

Processen zijn geoptimaliseerd
De processen van opname, anesthesie, chirurgische zorg en verdere behandeling op de intensive care afdeling van de DHZB werden verder verbeterd en gestandaardiseerd, rapporteren de auteurs. Een noodwebsite van de DHZB biedt ook richtlijnen voor een snellere overdracht van patiëntgegevens en behandeling. Het nieuw ontwikkelde concept heeft al geleid tot een significante verbetering van de diagnose en eerstelijnszorg van de aortadissectie, verklaren de onderzoekers. Het aantal patiënten met acute type A-dissectie steeg bij de DHZB van gemiddeld 80 gevallen in de voorgaande jaren naar 138 gevallen in 2016. Dit betekent een toename van meer dan 70 procent. Bovendien kan de tijd vóór het begin van de symptomen met gemiddeld 20 procent worden verminderd, leggen de auteurs uit. Normaal gesproken zouden veel patiënten niet hebben overleefd zonder de verbeterde diagnose en efficiënte overdracht naar de DHZB, legt kliniekdirecteur Prof. Dr. med. Volkmar Falk.