Ongebruikelijk patiëntgeval De mens groeide pestklachten door ziektekiemen van zijn eigen huiskat

Bacteriën doen pestilent bultjes groeien in de eigenaar van de kat

Een 68-jarige man zorgde voor zijn zieke kat. De diersoort diagnosticeerde feline leukemie zonder het te verzekeren door laboratoriumtests. De dierenarts gaf de man het medicijn prednison om zijn kat te behandelen, die hij thuis aan zijn huisdier toediende. Een korte tijd later stierf de kat. Twee dagen later begon te groeien in de 68-jarige builenpijnen aan de rechterkant van de nek, waarmee hij naar het ziekenhuis ging. De artsen stelden vast dat zijn kat hem had geïnfecteerd met tularemie.

Geplaagd door koorts en enorme pijnlijke puistige zwellingen in de nek, stelde de 68-jarige Amerikaan uit Missouri zichzelf voor aan het Barnes-Joodse ziekenhuis in St. Louis. De artsen vonden in een bloedtestbacterie van het type Francisella tularensis. Deze kunnen de zoönotische tularemie teweegbrengen. Zoönosen zijn ziektes die zich van mens tot dier kunnen verspreiden. De zaak is onlangs gepubliceerd in het New England Journal of Medicine.

Een 68-jarige Amerikaan kwam naar het ziekenhuis met een puistachtige zwelling. Zijn kat was kort daarvoor gestorven en had hem besmet met levensbedreigende tularemiepathogenen. (Foto: The New England Journal of Medicine)

Geïnfecteerd door uw eigen huiskat

Blijkbaar had de overleden kat de bacteriën gevangen en overgedragen aan hun meester. "Huiskatten kunnen besmet raken door besmette prooien te eten en de bacteriën over te brengen op mensen", schrijven de artsen in de beschrijving van de ziekte. De patiënt werd gedurende vier weken behandeld met het antibioticum doxycycline, waarna de symptomen verbeterden.

Wat is tularemie?

Volgens het Robert Koch Institute (RKI) is tularemie een infectieziekte veroorzaakt door zeer resistente bacteriën van het Francisella tularensis-type. De ondersoorten, die wijdverspreid zijn in Noord-Amerika, kunnen zeer ernstige ziektes veroorzaken, die in ongeveer 60 procent van de gevallen fataal zijn. De ziektekiemen verspreid over Europa zijn iets minder gevaarlijk, maar kunnen ook ernstige ziektes veroorzaken. Volgens de RKI behoren de Noord-Amerikaanse pathogenen tot de risicogroep 3 en worden ze zelfs geclassificeerd als een potentiële biowapenpathogeen.

Wat zijn de symptomen van tularemie??

Zoals de RKI meldt, zijn de symptomen van tularemie niet-specifiek. Vaak treden griepachtige symptomen op, zoals koorts, hoofdpijn, lichamelijke pijnen, gezwollen lymfeklieren, koude rillingen en algemene malaise. Verder zijn er afwijkingen in het ziektebeeld die afhankelijk zijn van de manier waarop de ziektekiemen het lichaam zijn binnengedrongen. Het huidige geval was een glandulaire (huidcontact) tularemie. Deze vorm wordt gekenmerkt door ernstige plaatselijke lymfeklierzwelling, die ettering en necrose kan omvatten.

Hoe vaak komt tularemie voor??

Tussen 100 en 200 gevallen van tularemie worden elk jaar in de VS geregistreerd. "In Duitsland werden tussen de 20 en 30 gevallen hiervan volgens de meldingsplichtige IfSG jaarlijks aan de RKI in Duitsland doorgegeven", rapporteren RKI-experts in een gids over de ziekte. Het is echter waarschijnlijk dat de werkelijke casusnummers veel hoger zijn.

Waar komen de ziekteverwekkers vandaan??

De RKI-experts melden dat de pathogeen tularemie zich kan verspreiden naar veel verschillende gastheren. Deze omvatten bijvoorbeeld kleine zoogdieren zoals konijnen, konijnen of muizen, maar ook wilde en gedomesticeerde dieren zoals katten kunnen de ziekteverwekker nemen. Verder zijn de bacteriën te vinden in bloedzuigende insecten zoals remmen, muggen en teken.

Hoe besmet te raken met tularemie?

"Francisella tularensis is een zeer besmettelijke agent", schrijven de RKI-artsen. Al tien pathogenen kunnen een tularemieziekte veroorzaken. De ziekte kan worden overgedragen van dieren op mensen. Een overdracht van mens op mens is echter onbekend. Op de volgende manieren kan iemand besmet raken met tularemie:

• Contact van huid of slijmvliezen met geïnfecteerde dieren of hun excreties,
• Verbruik van besmet vlees dat nog niet voldoende is verwarmd,
• Vervuild water drinken,
• Inademing van verontreinigd stof (bijvoorbeeld bij het maaien van het gazon of bij hooien),
• Steken en beten van verontreinigde bloedzuigende insecten.

(Vb)