Onderschat gevaar voor longontsteking

35.000 sterfgevallen jaarlijks door longontsteking

2014/02/19

In Duitsland lijden jaarlijks ongeveer 680.000 mensen aan longontsteking. Elk jaar sterven volgens ramingen ongeveer 35.000 patiënten. Vaak wordt de infectieziekte niet goed gediagnosticeerd of mishandeld.

Longontsteking is een onderschatte ziekte
In de regel is de consternatie van medemensen meestal geweldig wanneer iemand een hartaanval krijgt. Daarentegen reageert bijna niemand op longontsteking, zoals Tobias Welte van de Hannover Medical School (MHH) volgens een rapport van „wereld“ zei. „Longontsteking is een onderschatte aandoening“, dus de dokter. Volgens zijn schattingen sterven jaarlijks ongeveer 35.000 mensen in Duitsland aan longontsteking gecontracteerd buiten een ziekenhuis. Er zijn geen exacte statistieken over longontsteking als doodsoorzaak. De longarts noemde de gegevens van het Federaal Bureau voor de statistiek over het totaal van iets minder dan 19.500 sterfgevallen als gevolg van longontsteking en griep voor het laatste jaar, 2011, te veel te laag.

Besmettingswegen lopen thuis en in ziekenhuizen uiteen
De plaatsvervangend directeur van de afdeling pulmonologie van het Universitair Ziekenhuis Sleeswijk-Holstein, Klaus Dalhoff, is het hiermee eens. Hij gaat nog verder en zegt dat de aantallen van de wereld te conservatief zijn. Naar zijn mening zouden deze zelfs nog hoger kunnen zijn, vooral als men de longontsteking omvat die patiënten in een ziekenhuis hebben gecontracteerd. De twee routes van infectie, thuis of in een ziekenhuis, verschillen fundamenteel in de aard van hun pathogenen. Pneumokokkenbacteriën zijn verantwoordelijk voor poliklinische longontsteking. Bij een dergelijke infectie is behandeling met antibiotica meestal niet problematisch. Dit is echter anders in ziekenhuispneumonie, die vaak wordt veroorzaakt door bacteriën zoals enterokokken of stafylokokken. Omdat deze bacteriën resistent zijn tegen talrijke antibiotica, is een dergelijke infectie bijzonder gevaarlijk.

Frequente infecties op intensive care-afdelingen
Omdat patiënten op intensive care-afdelingen zijn verzwakt door hun ziekte en hun organisme zich slecht tegen pathogenen kan verdedigen, komt het vaak voor bij infecties met multiresistente ziekteverwekkers. Bovendien neemt het risico op infectie drastisch toe door enkele behandelingsmaatregelen zoals mechanische ventilatie via een buis in de luchtpijp, omdat het pathogenen van wraak en neus naar de longen kan migreren. Dit komt omdat de hoestreflex bij patiënten onder anesthesie niet goed werkt en de buis de luchtpijp niet volledig afsluit.

De situatie in Griekenland is bijzonder slecht
Volgens persberichten gaan ongeveer 680.000 mensen per jaar een longontsteking in Duitsland aan. Het sterftecijfer van de 230.000 patiënten die een ziekenhuisopname nodig hebben, is ongeveer tien procent. „Resistentie en antibioticagebruik zijn gerelateerd“, zo werelden. Hoe meer antibiotica worden gebruikt, des te meer bacteriën immuniteit ontwikkelen voor de verschillende soorten geneesmiddelen. Bij de ontwikkeling van dergelijke resistente typen houdt Duitsland op het Europese middenveld. Aan de andere kant is de situatie in Oost-Europa en de Zuid-Europese landen „dramatisch slecht.“ De situatie in Griekenland sinds de economische crisis classificeert de arts als bijzonder slecht. Hij klaagt dat er antibiotica niet op de juiste manier worden gebruikt. Meerdaagse therapieën worden bijvoorbeeld vaak gestart maar niet voltooid. Bovendien zijn antibiotica maar al te vaak ongegrond. Beide kunnen bacteriën resistent maken tegen deze middelen.

Een van de dodelijkste ziekten wereldwijd
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is de slechte behandeling van longontsteking een probleem, vooral in Afrikaanse en Aziatische landen. Elk jaar sterven wereldwijd ongeveer 1,1 miljoen kinderen aan longontsteking. Zo is longontsteking wereldwijd een van de dodelijkste ziekten. De multipele resistente pathogenen die zich in andere delen van de wereld voordoen, zijn ook een probleem voor Duitsland, omdat de gevaarlijke bacteriën hier ook worden gebracht door reizigers. Dalhoff is echter van mening dat zelfs eenvoudige longontsteking door huisartsen niet altijd correct wordt herkend. Hij is verantwoordelijk voor de vaak onpraktische training van medische studenten. Hoewel ze de theoretische basis in hun opleiding zouden leren, zouden de studenten een paar keer een longontsteking moeten hebben gezien voor een correcte diagnose. Dit is niet altijd het geval.

Diagnose gecompliceerder bij oudere patiënten
Dalhoff wijst erop dat het ook vrij moeilijk is om longontsteking te onderscheiden van de vele eenvoudige virale infecties. Bij longontsteking is het longweefsel acuut of chronisch ontstoken, wat in de meeste gevallen wordt veroorzaakt door een infectie met bacteriën, meer zelden door virussen, schimmels, verontreinigende stoffen, allergische aandoeningen of blootstelling aan straling. De vraag: Hoe herken ik longontsteking? is vooral moeilijk bij oudere patiënten. Terwijl bij jongere mensen symptomen met koorts, koude rillingen en ademhalingsproblemen meestal duidelijk zijn, ontbreken bij ouderen vaak enkele symptomen. Vanwege de over het algemeen hogere kwetsbaarheid van ouderen, worden signalen soms niet correct geïnterpreteerd. Niettemin is het volgens Dalhoff belangrijk om geen antibiotica te gebruiken op louter verdenking. Anders kan de ontwikkeling van resistentie niet worden beperkt.

Het beleid is verplicht
Om in de toekomst met resistente bacteriesoorten om te gaan, is het noodzakelijk om nieuwe effectieve antibiotica te ontwikkelen. Maar dit is niet echt lucratief voor de farmaceutische industrie, omdat het veel meer geld kan verdienen met antibiotica dan met antibiotica. „Hier is het beleid vereist“, zo Dalhoff. Een cofinanciering van de ontwikkeling van dergelijke geneesmiddelen door de staat zou bijvoorbeeld denkbaar zijn. Ook de longarts Welte ziet nieuwe antibiotica centraal staan „om de strijd tegen snel bewegende ziekteverwekkers niet te verliezen.“ (Sb)