Burnout 100 jaar geleden aangeduid als neurasthenie
Burnout bestond al 100 jaar geleden
24/03/2014
In verband met burn-out wordt steeds weer gesproken over een zogenaamde modediagnose. Maar het fenomeen is niet zo modern. Al honderd jaar geleden leden vooral werkende mensen aan ernstige stress, wat hen irriteerde. In die tijd heette de aandoening neurasthenie.
Van het zakhorloge tot de smartphone
Al 100 jaar geleden werden groeiende steden, toenemend verkeer en meer technologie in het dagelijks leven erkend als factoren voor stress. Een reden voor innerlijke onrust was op dat moment bijvoorbeeld het zakhorloge, waarop sommige mensen altijd keken, om niet te laat te zijn. Tegenwoordig wordt de constante kijk op de smartphone geïdentificeerd als een bedreiging voor de gezondheid van de ziel. Het fenomeen dat tegenwoordig bekend staat als burnout werd 100 jaar geleden neurasthenie genoemd. De succesvolle auteur Florian Illies schrijft in zijn bestseller „1913“ over de Oostenrijkse auteur Robert Musil (1880-1942): „Scoffers zongen: „Stop nooit en nooit haasten, anders de neurasthenia haast.“ De schrijver was in 1913 naar een neuroloog gegaan omdat hij onder de „mindlessness“ zijn vroegere werk als bibliothecaris aan de Technische Universiteit in Wenen.
Burnout was in die tijd neurasthenie
Musil beschreef de dokter dat hij leed aan aanvallen van hartkloppingen met jagendem pols, hebben stuiptrekkingen in slaap en een digestief stoornis geassocieerd met depressie omstandigheden, fysieke en mentale vermoeidheid te vallen. Zoals Illies in zijn boek schrijft, zou dit vandaag burn-out worden genoemd, maar op dat moment was de diagnose: neurasthenie. Vanaf de late 19e eeuw deze ziekte was een veel voorkomend verschijnsel en reeds in 1900 in Midden-Europa werd gezien als een epidemie te zijn voor 1914 een van de meest voorkomende diagnoses op alle in de jaren.
Diagnoses zijn import uit de VS.
De historicus van Bielefeld, Joachim Radkau, die een expert is in mentaliteit, medische en ecologische geschiedenis, legde uit: „Er zijn opvallende overeenkomsten tussen de snelle toename van klachten over 'burn-out' in de laatste twee decennia en de 'neurasthenia'-golf een eeuw eerder.“ Beide diagnoses zijn import uit de VS en in beide gevallen bevinden ze zich vooral in het Duitse culturele gebied. De term „zenuwzwakte“ werd beroemd gemaakt door de New Yorkse neuroloog George M. Beard in 1880. „Dit lijden is vaak geassocieerd met een lange-termijn effecten van de elektrische revolutie die tijd in verband vergelijkbaar met vandaag Burnout met de digtialen Revolutie, de zintuiglijke overbelasting via het internet en de constante bereikbaarheid via de mobiele telefoon“, dus Radkau.
Keizer Wilhelm II werd beschouwd als Oberneurastheniker van het Reich
Zoals de historicus verder aangaf, was dat in de hedendaagse literatuur waar „Haasten en achtervolgen“ van het moderne economische leven als een gemeenschappelijke oorzaak. Maar dan zouden patiëntendossiers ook aangeven dat seksuele frustratie minstens zo veel in het spel was. Ook de fixatie van Sigmund Freud op de seksuele oorsprong van de neurosen moet alleen tegen deze achtergrond worden begrepen. De socioloog Max Weber (1864-1920) is een ander prominent voorbeeld. Zijn correspondentie was wemelend van nerveuze klachten. de „nerveus discours“ In de jaren vóór 1914 kwamen er steeds meer in de politiek. „Het verwijt van nerveuze zwakte vloog heen en weer, vooral onder die politici die zelf verdacht werden van nervositeit. Wilhelm II werd beschouwd als insider als de Oberneurastheniker van het Reich“, zo Radkau. De historicus zegt dat de Duitse keizer manier in de juli 1914 crisis de oorlogsstokers had gegeven, wordt verklaard door de wens om de verdenking van neurasthenie geven geen voedsel.
Gevaarlijke medicalisering van de politiek
En in 2014, honderd jaar later, ziet Radkau een parallel: „Zelfs vandaag dreigt de Nerve-Palaver over te springen naar de politiek; Daar leest men, tussen de EU en Rusland rond de Oekraïne een "war of zenuwen" geleid, alsof de EU door haar hardheid tegen Moskou haar zenuwkracht op de proef moet stellen.“ Wees echter zo „Medicalisering van de politiek“ gevaarlijk „en druist in tegen een sobere afweging van de eigen belangen“, dus de historicus. Hij voegde eraan toe: „Zoals men bondskanselier Angela Merkel kan opbiechten dat zij in tegenstelling tot de laatste Duitse keizer tenminste tegen een insinuatie niet moeten blijven: tegen de nervositeit.“
Problematische diagnose
Een probleem, dat vermoedelijk zelfs toen optrad, is de diagnose. Burnout wordt tegenwoordig heel onnauwkeurig gebruikt voor een verscheidenheid aan symptomen. Deze omvatten vermoeidheid, vermoeidheid, slapeloosheid en een sterk verlangen om terug te trekken. Deze symptomen kunnen echter ook tekenen van depressie zijn. Dus of een burn-out er daadwerkelijk achter zit, is vaak moeilijk te diagnosticeren. Volgens schattingen zou ongeveer een kwart tot een derde van de Duitsers beweren te lijden onder het gevoel van uitgebrand te zijn. Concrete cijfers van degenen die daadwerkelijk last hadden van burn-out waren echter moeilijk te identificeren vanwege de vervaging in de afbakening van andere psychische aandoeningen. (Sb)
Afbeelding: Jorma Bork