Gezondheidsrisico's van bereide soepen Levensmiddelenadditieven kunnen darmziekten bevorderen

Het antikoekmiddel Siliciumdioxide E551 wordt al decennia lang in de voedingsmiddelenindustrie gebruikt en is tot nu toe als onschadelijk beschouwd. Zwitserse wetenschappers hebben nu echter ontdekt dat deze kleine nanodeeltjes het immuunsysteem van de darm kunnen beïnvloeden.
Additieven in verwerkt voedsel
De voedingsindustrie vertrouwt op steeds meer additieven in bewerkte voedingsmiddelen. Zelfs voor biologisch voedsel zijn meer en meer van dergelijke stoffen goedgekeurd. Onder andere moeten de respectieve stoffen dienen om de houdbaarheid te verlengen, te beschermen tegen ongewenste kleurveranderingen, om de consistentie te verbeteren, om de toevoeging van suiker te vermijden of om de kleur van het product te standaardiseren. Een veel gebruikt additief is silica E551. Hoewel dit lang als onschadelijk werd beschouwd, hebben wetenschappers nu ontdekt dat het het immuunsysteem van de darm kan beïnvloeden.

E551 werd lang als onschadelijk beschouwd
Antiklontermiddelen zorgen ervoor dat droog voedsel zoals instant-soepen, oploskoffie of kruidenpoeder vrij vloeiend blijven.
Eén zo'n middel is silica E551. Het ultrafijne poeder gewonnen uit kwartszand wordt al meer dan 50 jaar veel gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie en is tot op heden als onschadelijk beschouwd.
Maar wetenschappers van het Zwitserse nationale onderzoeksprogramma "Kansen en risico's van nanomaterialen" hebben nu ontdekt dat deze nanodeeltjes het intestinale immuunsysteem kunnen beïnvloeden.
Ontstekingsreactie in gang gezet
"Tot nu toe werd aangenomen dat deze nanogestructureerde deeltjes volledig inert zijn", zei Hanspeter Nägeli van het Institute of Pharmacology and Toxicology van de universiteit van Zürich in een verklaring.
Maar nu hebben hij en zijn collega's ontdekt dat deze deeltjes bepaalde immuuncellen kunnen activeren.
"We hebben aangetoond dat rustende dendritische cellen worden gestimuleerd in contact met nanosilica en een ontstekingsachtige reactie veroorzaken", zegt Nägeli.
De resultaten, die werden gepubliceerd in het tijdschrift "Particle and Fibre Toxicology", luisteren, omdat in het immuunsysteem van de darm de dendritische cellen een cruciale rol spelen: ze handhaven een dynamisch evenwicht tussen verdedigingsreacties en tolerantie..
De dendritische cellen zijn significant betrokken bij de bestrijding van het immuunsysteem tegen pathogenen en vreemde lichamen. Maar ze coördineren ook de welwillende reactie op voedingsbestanddelen of vertegenwoordigers van de normale darmflora.
Darmziekten zijn afhankelijk van verschillende factoren
Zoals is aangetoond in experimenten met muizencelculturen, nemen de dendritische cellen de nanosilica op in het inwendige van hun cel. Dat maakt haar uit haar slaap wakker. Ze beginnen een bepaald inflammatoir signaalmolecuul uit te scheiden.
Of dergelijke processen de immunologische balans van de menselijke darm naar een betere verdediging kunnen verschuiven, weten de onderzoekers niet.
Maar hun bevindingen kunnen de observatie verklaren dat inflammatoire darmziekte zich verspreidt naarmate meer mensen afgewerkte producten consumeren.
"Het gaat niet om het aanwakkeren van angst. Inflammatoire darmaandoeningen zijn afhankelijk van verschillende factoren, "zei Nägeli. En nanosiliconen in het dieet vormen hooguit een klein stukje van de puzzel in het totale beeld van deze complexe ziekten.
Niettemin adviseert Nägeli om, vanwege zijn resultaten, voorzichtiger om te gaan met deze deeltjes in de voeding. "Uw massale gebruik moet opnieuw worden bekeken", schrijven de onderzoekers in hun technische bijdrage.
Kritiek op de huidige veiligheidsbeoordeling
In een ander artikel in de "Journal of Nanobiotechnology" bekritiseert Nägeli de huidige veiligheidsbeoordeling van nanosilica.
"In de toxicologische analyses worden geen immunologische criteria gesteld", zei de expert. Bovendien werd bij de voedingsexperimenten met ratten met de hoogste dosis leverbeschadiging waargenomen, maar deze werd niet in aanmerking genomen bij de risicobeoordeling.
Een verband met nanosilica is niet bewezen, maar kan niet worden uitgesloten in de huidige staat van kennis. "Wij pleiten daarom voor de toepassing van het voorzorgsbeginsel en de herziening van de grenswaarde in de voeding," zei Nägeli. (Ad)