salutogenese

salutogenese

Het concept van salutogenese is de laatste jaren in toenemende mate gebruikt in medische, psychologische en verpleegkundige beroepen. Het salutogenese model gaat terug naar de Israëlische medische socioloog en stressonderzoeker Aaron Antonovsky (1923-1994).

Volgens de literatuur, Antonovsky werd geïnspireerd door de literatuur in 1970 over de problemen van vrouwen in de menopauze die ernstig emotioneel en fysiek leed hadden ervaren in het concentratiekamp. Hij vroeg zich af waarom sommige vrouwen zichzelf nog steeds gezond noemden, maar anderen leed nog steeds, terwijl de uiterlijke omstandigheden voor iedereen ongeveer hetzelfde waren.

Bijgevolg leidde deze vraag hem tot onderzoek naar het ontstaan ​​van gezondheid. Dit stond in contrast met het algemene (biomedische) model in de geneeskunde: hier kijken we uitsluitend naar de ontwikkeling van ziekten. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft bijvoorbeeld als principe het bereiken en in stand houden van het totale mentale, fysieke en emotionele welzijn. Er wordt dus gestreefd naar een uiteindelijke toestand, die Antonovsky hoe dan ook niet kan bereiken en handhaven.

Gezondheid en ziekte zijn actief in de salutogenese, het dynamisch reguleren van gebeurtenissen. Het zijn geen definitieve staten, maar delen van processen die nooit eindigen. Dood en ziekte maken ook deel uit van ons leven en worden er niet van afgesplitst. Als beeld gebruikte Antonovsky een rivier die in de bergen begint en uiteindelijk in de zee eindigt. Onderweg zijn er stroomversnellingen, obstakels (rotsen, bomen), scholen, enz ...
Soms gaat het langzamer, soms sneller. Het is hetzelfde met ons in het leven: er zijn altijd obstakels en langzamere passages waar we doorheen gaan en overwinnen, maar we zwemmen altijd in de stroom van het leven. De gevestigde geneeskunde redt mensen van verdrinking, maar het kan ze ook tot goede zwemmers maken?

Het gevoel van samenhang
Volgens het salutogenese-concept is hier het zogenaamde gevoel van samenhang bepalend. Samenhang betekent: innerlijke en uiterlijke samenhang, verbondenheid, samenhang. Dit is voor iedereen anders en het is over het algemeen bedoeld om het vermogen te hebben om de wereld te ervaren zoals wij die zien - als de dingen om ons heen logisch zijn en we het begrijpen. En hoe we onze eigen hulpbronnen in ons leven gebruiken om te helpen. Natuurlijk, hoe dit gevoel van samenhang elk individu beïnvloedt, hangt ook sterk af van zijn leeftijd en zijn levensgeschiedenis, zijn cultuur, zijn samenleving en zijn sociale omstandigheden.

Antonovsky had het gevoel van samenhang onderverdeeld in drie componenten: begrijpelijkheid: dit beschrijft het vermogen om de eigen omgeving op zo'n manier te classificeren dat het begrijpelijk is voor het individu Beheersbaarheid: het vertrouwen dat men heeft met zijn eigen zinvolheid of zinvolheid: een idee hebben van de moeite en toewijding die het loont om te gebruiken.

De factoren betekenen vaak dat het leven als zodanig ons betekenis lijkt te geven. Problemen zijn uitdagingen die deel uitmaken van het leven. Onze eigen houding bepaalt hoe we ermee omgaan en ermee omgaan. We nemen verantwoordelijkheid en zijn niet overgeleverd aan onze reactie op externe omstandigheden. Naarmate de omstandigheden veranderen, kunnen we flexibel reageren en ons eraan aanpassen. Omgekeerd leidt een zwak gevoel van samenhang tot een gevoel van hulpeloosheid, hulpeloosheid en overbelasting van het eigen leven, de betekeniscontexten en vereisten.

Praktische voordelen van salutogenese
Volgens dit model is het gemakkelijker te begrijpen waarom verschillende reacties en consequenties optreden bij mensen met dezelfde externe invloeden. Het is een oude vraag waarom sommige mensen, zoals Helmut Schmidt, ondanks decennia van massale roken, 90 jaar oud en dan nog in staat zijn om boeken te schrijven, terwijl anderen veel meer kans onder de gevolgen voor de gezondheid van die nicotine of andere factoren, zoals familiale stresssituaties, zouden lijden.

In deze zin formuleerde Antonovsky revolutionaire basisprincipes die echter rekening houden met en toestaan ​​dat de individualiteit in relatie staat tot het individu. Met het concept van salutogenese heeft hij therapeuten, verpleegsters en therapeuten een hulpmiddel gegeven dat preventief is en, in aanvulling op de huidige symptomen, het vermogen van de persoon om te compenseren als behandelde persoon permanent en fundamenteel te versterken. (Thorsten Fischer, Naturopath Osteopathy, 13.02.2010)

Verdere informatie:

Aaron Antonovsky: Salutogenesis: Demystification of Health; 222 pagina's; Dgvt-uitgeverij 1997
Rüdiger Lorenz: Salutogenese. Basiskennis voor psychologen, artsen, gezondheids- en verpleegkundigen; 208 pagina's; Ernst Reinhardt Verlag 2005