Hoe chronische pijn zich ontwikkelt

EU-project over chronische pijn

12/01/2013

Een nieuw EU-project zou moeten helpen begrijpen hoe chronische pijn zich ontwikkelt en welke rol RNA-moleculen daarin spelen. Het project is ontworpen voor vier jaar.

20 procent van de Europeanen lijdt aan chronische pijn
Een nieuw EU-project onder leiding van Innsbruck zal helpen om uit te zoeken welke rol RNA-moleculen spelen bij de ontwikkeling van chronische pijn. Voor veel mensen zouden de verwachte resultaten aanzienlijk kunnen zijn, met 20 procent van de Europeanen die lijden aan chronische pijn, volgens het pan-Europees consensusbeoordelingsverslag. In aanvulling op de enorme persoonlijke gevolgen, zoals de angst voor sociale isolatie of verlies van een baan, tot grote economische gevolgen zou leiden: 1,5 tot drie procent van de Europese economische productie (BBP) de geschatte kosten van chronische pijn.

Jaren kunnen doorgaan tot de diagnose
Wat vooral opvalt in het rapport is dat een kwart van de patiënten meer dan een jaar moet wachten op een correcte diagnose. En een op de tien heeft niet eens een na vijf jaar. Een juiste diagnose zou de basis zijn voor een effectieve behandeling. Maar zelfs iets minder dan 40 procent van de chronische pijnpatiënten meldde dat ze niet adequaat werden behandeld.

Verschillende soorten pijn
Kortom, om onderscheid te maken tussen de soorten pijn. Aan de ene kant is er de nociceptieve pijn die ontstaat wanneer pijnreceptoren mechanisch, chemisch of thermisch geïrriteerd zijn. Dit is een belangrijk systeem voor vroegtijdige waarschuwing. Aan de andere kant is er de neuropathische pijn veroorzaakt door schade aan de zenuwen. Bovendien gaat pijn vaak gepaard met andere ziekten. Maar bijna alle soorten pijn hebben met elkaar gemeen dat het zenuwstelsel en het immuunsysteem nauw samenwerken.

Het onderzoek is goed gevorderd
Op sommige gebieden is onderzoek al goed gevorderd. Het is bijvoorbeeld bekend dat de patronen (de relatieve abundanties) van signaalmoleculen worden gewijzigd. Bij neuropathische pijn zijn er bijvoorbeeld meer pro-inflammatoire cytokinen en minder ontstekingsremmend. „Als u een cytokine met geneesmiddelen blokkeert, heeft dit een effect, maar de andere cytokines worden niet beïnvloed“, vertelt Michaela Kress, professor aan de Med-University Innsbruck. Vanuit deze kennis is de vraag gerezen wat zou zijn als iemand de gemeenschappelijke oorzaak van de veranderde cytokineniveaus zou kunnen beïnvloeden?

Ontdekking een paar jaar geleden
Vooruitgang in genetisch onderzoek heeft dit idee verder aangewakkerd: microRNA (miRNA) speelt een belangrijke rol bij de regulatie van veel processen in het lichaam. Deze kleine moleculen, welke van ongeveer 20 basen omvatten, gestrand in tegenstelling tot de meer bekende DNA afkomstig is uit een vroeg ontwikkelingsstadium. In de algemene opinie waren er op dat moment geen eiwitten. Slechts enkele jaren geleden werd ontdekt dat het miRNA kritisch voor de regulatie van genexpressie, die het kopiëren van de genen (DNA) naar messenger RNA (mRNA) en de volgende structuur van eiwitten volgens deze blauwdruk.

Onderzoekers uit zeven landen
Voor sommige ziekten, zoals kanker of hart- en vaatziekten, is de invloed van miRNA algemeen bekend, aldus Kress. Aangezien dit niet het geval is met pijn, volgend weekend, het EU-project ncRNAPAIN start met een kick-off meeting om vooruitgang te boeken in de regio. Onderzoekers uit zeven landen werken samen onder leiding van Kress in het vierjarige project. Het budget is iets minder dan zes miljoen euro. „We willen de mechanismen begrijpen van hoe chronische pijn zich ontwikkelt en welke rol miRNA speelt“, dus Kress.

Onderzoeken op basis van twee soorten pijn
Op basis van twee soorten pijn, dient dit te worden onderzocht: Allereerst polyneuropathie, waarbij 40 procent van alle mensen met diabetes lijden tien jaar na het begin van de ziekte en dystrofie (CRPS), een chronische pijn deels als gevolg van blessures. Het project zal onder andere methoden van bioinformatica gebruiken om te voorspellen welke miRNA's welke genen zullen beïnvloeden. „Voor sommigen kennen we een verband, bij velen vermoeden we er een“, legde Kress uit.

Snelle effectieve pijntherapie voor patiënten als doelwit
In de kliniek miRNA patronen moeten vervolgens worden geïdentificeerd met deze kennis, die vervolgens kan dienen als een biomarker, om zo te voorspellen hoe groot de individuele risico is te lijden als na een breuk of het begin van diabetes bij chronische pijn. Bovendien kunnen de biomarkers laten zien op welke medicijnen de patiënten reageren. „Ons doel op de lange termijn is om zo snel mogelijk de optimale effectieve pijntherapie voor elke patiënt te bieden“, zei Kress. Het blijft echter onduidelijk of de onderzoeksresultaten nieuwe therapeutische benaderingen voor neuropathische pijn kunnen rechtvaardigen. (Ad)

Beeld: Sigrid Rossmann